Prowadzenie firmy transportowej to również określone obowiązki podatkowe, wynikające z ustawy o PIT, ustawy o CIT czy też ustawy o VAT. I to właśnie na ostatnim z tych podatków skoncentrujemy się w tym artykule. Jakie stawki podatku od towarów i usług obowiązują w przypadku transportu towarów?
Aby odpowiedzieć na pytanie zadane we wstępie tego artykułu, należy zacząć od wyodrębnienia rodzajów usług transportowych towarów, biorąc za kryterium obszar, jaki obejmują. I tak wyróżniamy:
- transport krajowy
- transport międzynarodowy
- transport wewnątrzwspólnotowy
Ogólna zasada, wyrażona w art. 28b ustawy o VAT, zakłada, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest co do zasady miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Mówiąc o miejscu świadczenia usług, należy pamiętać jednak o dwóch wyjątkach wynikających z art. 28f ust. 1a ustawy o VAT. Wskazują one, że:
- po pierwsze: miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podatnika, który ma na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, a więc jest polskim podatnikiem VAT, pozostaje terytorium znajdujące się poza terytorium UE, jeśli transport jest wykonywany w całości poza terytorium UE,
- po drugie: miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa trzeciego (a więc poza UE), pozostaje terytorium kraju, jeśli transport ten jest wykonywany w całości na terytorium kraju.
Transport krajowy a VAT
Transport krajowy to transport wykonywany w całości na terytorium Polski – bez przekraczania granicy kraju. Stawka VAT, jaka znajdzie zastosowanie do tego rodzaju przewozów towarów, wynosi 23%. Jest to podstawowa stawka podatku VAT.
Transport międzynarodowy a VAT
Definicję transportu międzynarodowego znajdziemy w art. 83 ust. 3 ustawy o VAT. Zgodnie z jej treścią transportem międzynarodowym jest przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:
- z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium UE,
- z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
- z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium UE, jeśli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),
- z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium UE lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, jeśli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju,
- oraz usługi pośrednictwa i spedycji międzynarodowej, związane z powyższymi usługami.
Usługą transportu międzynarodowego nie jest natomiast przewóz osób lub towarów w przypadku gdy miejsce wyjazdu (nadania) i miejsce przyjazdu (przeznaczenia) tych osób lub towarów znajduje się na terytorium kraju, a przewóz poza terytorium kraju ma wyłącznie charakter tranzytu.
Dla transportu międzynarodowego, zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy o VAT, stosujemy stawkę VAT w wysokości 0%.
Należy jednak pamiętać, że zastosowanie stawki VAT 0% dla transportu międzynarodowego wymaga, na mocy art. 83 ust. 5 ustawy o VAT, posiadania określonych dokumentów, stanowiących dowód świadczenia usług transportu międzynarodowego. Do dokumentów tych zalicza się w szczególności list przewozowy lub dokument spedytorski i dokument potwierdzony przez urząd celno-skarbowy.
Transport wewnątrzwspólnotowy a VAT
Transportem wewnątrzwspólnotowym jest transport, który rozpoczyna się i kończy na terytorium dwóch różnych krajów UE. Taki transport, podobnie jak transport krajowy, podlega pod stawkę VAT 23%.
0% VAT możliwy także w innych przypadkach
Na mocy § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 2023 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług dopuszcza się zastosowanie stawki VAT 0% również w innych sytuacjach, w szczególności do:
- usług transportu towarów, jeśli transport ten wykonywany jest w całości na terytorium kraju i stanowi część usługi transportu międzynarodowego,
- wewnątrzwspólnotowych usług transportu towarów, jeśli transport ten stanowi część usługi transportu międzynarodowego,
- usług transportu towarów świadczonych na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy będącego usługobiorcą tych usług, posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, jeśli transport ten wykonywany jest w całości poza terytorium kraju: z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium UE lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju.
Ponownie jest tu jednak wymagane, by w powyższych przypadkach podatnik posiadał odpowiednie dokumenty, o których mowa w art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT.
