W 2023 r. nie zmieni się limit 15 tys. zł w transakcjach B2B. Zmiany mają nastąpić dopiero później, w 2024 r. Przypominamy, że od 2017 r. obowiązują ograniczenia w zakresie dokonywania płatności gotówką pomiędzy przedsiębiorcami. Transakcje przekraczające jednorazowo wartość 15 tys. zł muszą być dokonywane w takich przypadkach wyłącznie bezgotówkowo, za pośrednictwem rachunku płatniczego.
Podstawę powyższej regulacji stanowi art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Jeżeli transakcje dokonywane są w walutach obcych, należy przeliczyć je natomiast na złote, według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji. Oznacza to, że limit płatności obejmuje zarówno transakcje z polskimi, jak i zagranicznymi firmami.
Przez użyty w przepisach „rachunek płatniczy przedsiębiorcy” rozumie się z kolei przelew z lub na rachunek bankowy bądź SKOK, jak i wszelkie pośrednie mechanizmy płatności bezgotówkowej, takie jak płatność kartą, czy BLIK.
Limit 15 tys. zł przy jednorazowej wartości transakcji
Dla zastosowania przepisów, o których mowa powyżej, kluczowe pozostaje sformułowanie „jednorazowej wartości transakcji”. Jak wynika z tych uregulowań, obowiązek płatności bezgotówkowej w relacjach B2B zachodzi zawsze wtedy, gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty.
Jednorazową wartością transakcji jest wartość określona zarówno w umowie jednostkowej, jak i bezterminowej. To inaczej cała wartość wierzytelności/zobowiązania, która została wyrażona w pieniądzu i wynika z odpłatnej dostawy towaru/odpłatnego świadczenia usług.
Transakcja przelewem będzie wymagana zatem zarówno wtedy, gdy płatność na kwotę przekraczającą 15 tys. zł zostanie dokonana jednorazowo, jak i wtedy, gdy płatność ta będzie odbywać się etapami. Drugi przypadek może dotyczyć m.in. remontu biura, opiewającego w umowie z firmą remontowo-budowlaną na kwotę 25 tys. zł, czyli powyżej ustawowego limitu. Nawet jeśli strony uzgodnią, że będą rozliczać się na przykład w trzech częściach po odpowiednio 2 x 10 tys. zł i 5 tys. zł, każda z tych płatności powinna zostać wykonana za pośrednictwem rachunku płatniczego, ponieważ jednorazowa wartość umowy jest wyższa niż 15 tys. zł.
Sztuczne dzielenie transakcji niezgodne z prawem
Za działania niedozwolone, sprzeczne z prawem i mogące zostać potraktowane jako próba obejścia przepisów ustawy uważa się wszelkie sztuczne podziały transakcji, mające na celu zachowanie limitu 15 tys. zł. Są to działania polegające w szczególności na zawieraniu kilku umów z jednym kontrahentem lub dzieleniu zamówienia na części, jeżeli przedsiębiorca nie będzie w stanie udowodnić zasadności tych czynów i wskazać przyczyn takiego postępowania.
Transakcje, które powinny zgodnie z przepisami zostać uregulowane przelewem, jednak w praktyce opłacone gotówką, nie będą traktowane jako koszt podatkowy, co wynika bezpośrednio z treści art. 22p ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do kosztów uzyskania przychodu przedsiębiorcy nie zaliczą ponadto kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w białej liście podatników VAT oraz, gdy pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności” transakcja została dokonana z pominięciem tego mechanizmu.
Transakcje przedsiębiorców z konsumentami
Powyższe regulacje odnoszą się wyłącznie do transakcji pomiędzy dwoma przedsiębiorcami. Ustawodawca nie wprowadził natomiast żadnych limitów dla transakcji B2C, czyli pomiędzy przedsiębiorcami a osobami fizycznymi nieprowadzącymi pozarolniczej działalności gospodarczej.
Mimo braku limitów od 1 stycznia 2022 r. przedsiębiorcy ewidencjonujący sprzedaż przy pomocy kas fiskalnych, na mocy art. 19a ustawy Prawo przedsiębiorców mają jednak obowiązek zapewnienia konsumentowi możliwości dokonywania zapłaty w formie bezgotówkowej w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności:
- w lokalu,
- poza lokalem przedsiębiorstwa lub
- w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego,
przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.
