Mimo że większość przepisów regulujących uprawnienia i sposób działania organów podatkowych została określona w sposób stosunkowo precyzyjny, z wyznaczonymi granicami, okazuje się jednak, że nie wszystkie zapisy są niestety tak jednoznaczne. Wiele obaw i wątpliwości budzi przede wszystkim art. 45 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej. Wskazuje on na obowiązek udostępniania tym organom dokumentów i informacji o podatnikach przez różnego rodzaju podmioty gospodarcze, jeżeli tylko dane te mogą mieć bezpośredni wpływ na powstanie i wysokość zobowiązania podatkowego.
Obowiązek udostępnienia dokumentów i informacji
Z treści art. 45 ust. 1 wynika, że organy KAS, w celu realizacji określonych zadań ustawowych, mogą:
- przetwarzać informacje, w tym dane osobowe, o zdarzeniach mających bezpośredni wpływ na powstanie lub wysokość niepodatkowych należności budżetowych, zobowiązania podatkowego lub należności celnych, o zdarzeniach wynikających ze stosunków cywilnoprawnych lub faktycznych czynności mogących mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego, a także
- występować o udostępnienie dokumentów zawierających te informacje, w tym dane osobowe.
Do przekazania, udostępnienia takich informacji i danych mogą zostać zobowiązane osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
Należy wyraźnie podkreślić, że realizacja przyznanego organom KAS uprawnienia, jest możliwa tylko wtedy, jeżeli pomiędzy pozyskiwanymi informacjami a powstaniem obowiązku podatkowego zachodzi bezpośredni związek. W zdecydowanej większości przypadków organy podatkowe są jednak w stanie wykazać taką korelację.
Dokumenty, o których mowa powyżej, są udostępniane nieodpłatnie na podstawie postanowienia organu KAS, w terminie i formie określonych przez ten organ. Termin ten powinien uwzględniać zakres żądanych informacji oraz stopień ich skomplikowania. Na postanowienie organu KAS przysługuje zażalenie.
Niejednolita linia orzecznicza przyczyną wielu niepewności
Gromadzenie i przetwarzanie informacji przez organy KAS jest jednym z zagadnień, które budzi spore wątpliwości już od wielu lat. Regulacja zawarta w art. 45 nie ułatwia tego zadania, tym bardziej że w orzecznictwie administracyjnym nie spotkamy się z jednoznaczną wykładnią tego przepisu. Przypomnijmy, że przed nowelizacją, która miała miejsce w 2019 r., była w nim mowa nie o „przetwarzaniu”, a „zbieraniu i wykorzystywaniu” danych i informacji.
- W jednym z najnowszych wyroków NSA opowiedział się za organami KAS, stwierdzając, że do przekazywania danych o podatnikach mogą zostać zobowiązani także administratorzy portali internetowych, jeżeli otrzymają stosowne wezwanie.
- W wyroku z 23 czerwca 2022 r. sygn. akt III FSK 324/22 NSA przyjął stanowisko, że art. 45 ustawy o KAS jest normą kompetencyjną, zawierającą tylko upoważnienie dla organów KAS, bez kreowania obowiązku materialnoprawnego w zakresie udostępniania informacji i dokumentów przez wezwane do tego podmioty. Oznacza to, że samo powołanie się na ten artykuł i wskazanie przez organ, że określone informacje mogą pozostawać w związku z powstaniem i wysokością zobowiązania podatkowego, nie jest tu wystarczające. Konieczne staje się także przywołanie odpowiedniej normy prawa materialnego. Z drugiej jednak strony możemy spotkać się również z odmiennymi opiniami (m.in. wyrok WSA w Łodzi z 26 października 2021 r. sygn. akt I SA/Łd 610/21), które uznają art. 45 za samodzielną podstawę materialnoprawną.
- W orzecznictwie podkreśla się, że użyte w przepisie sformułowanie „przetwarzanie danych” oznacza coś innego, niż zbieranie i gromadzenie informacji przez organy KAS. Nie są to pojęcia tożsame. Przepis ten nie powinien być dlatego przyzwoleniem na tego typu zachowania i działania, jak również gromadzenie dowodów. Ze względu na występujące rozbieżności w niektórych sytuacjach organy skarbowe traktują jednak art. 45 właśnie w taki sposób. Eksperci zgodnie stwierdzają, że w przypadku takich żądań należy podejmować próby ich zaskarżania. Do pozyskiwania informacji organy skarbowe powinny wykorzystywać przewidziane do tego procedury, m.in. kontrolę podatkową lub czynności sprawdzające.
Sankcje za nieudostępnienie żądanych informacji
Warto również zaznaczyć, że zgodnie z art. 45 ust. 7 ustawy o KAS nieudostępnienie żądanych dokumentów, jak i nieudzielenie, w tym niepełne udzielenie żądanych informacji w wyznaczonym terminie, zagrożono karą pieniężną w wysokości do 10 000 zł, nakładaną przez organ KAS w drodze decyzji.
Granice prawa do przetwarzania informacji przez KAS uzyskanych od innych podmiotów
Ostatnie miesiące dobitnie pokazały, jak istotną rolę w firmach transportowych odgrywa profesjonalnie i rzetelnie prowadzona księgowość. Obecnie nie sposób zliczyć nawet zmian w przepisach podatkowych i przewozowych, które wprowadzono do porządku prawnego od początku tego roku kalendarzowego. Z tego względu o sprawy księgowe i rachunkowe swojego przedsiębiorstwa warto zatroszczyć się już na starcie działalności. Jedna, mądra decyzja w tym zakresie szybko przyniesie firmie pierwsze, odczuwalne korzyści!
Każdy przedsiębiorca w naszym kraju, niezależnie od tego, w jakiej formie prowadzi swoją działalność oraz z jaką branżą pozostaje związany, nie zdoła uciec przed obowiązkami księgowymi i rachunkowymi. Dla niektórych podmiotów, takich jak przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, wymagania te będą jednak mniejsze, co wynika z możliwości skorzystania z księgowości uproszczonej. Dla innych natomiast, takich jak spółki z o.o. i spółki akcyjne – większe, ponieważ bez wyjątku są one zobowiązane do prowadzenia pełnej księgowości.
Jaką rolę odgrywa w firmie transportowej księgowość i rachunkowość?
Księgowość w transporcie ze względu na bardzo złożony i dynamicznie zmieniający się charakter tej branży, z pewnością nie należy do zadań łatwych. Jest jednak niezwykle ważna, ponieważ w głównej mierze to od sposobu prowadzenia spraw księgowych i rachunkowych zależy poczucie bezpieczeństwa finansowego i prawnego każdej firmy. Rzetelnie prowadzona księgowość jest niezbędna do tego, aby móc legalnie uczestniczyć w obrocie prawnym. Wywiązywać się ze wszystkich zobowiązań względem organów administracji państwowej, swoich kontrahentów, jak również zatrudnianych w firmie pracowników.
Nie wolno zapominać, że to księgowi odpowiadają za rejestrację wszystkich zdarzeń gospodarczych, przygotowywanie deklaracji podatkowych, sprawozdań finansowych, raportów kosztów, czy sprawowanie nadzoru nad najważniejszą dokumentacją firmową. To oni czuwają także nad kluczowym aspektem determinującym kondycję każdego przedsiębiorstwa – jego płynnością finansową. Dzięki odpowiedniej płynności finansowej firma jest w stanie nie tylko regulować swoje bieżące zobowiązania, ale i dokonywać nowych inwestycji, a co za tym idzie – cały czas się rozwijać i zwiększać swoją przewagę na rynku.
TAXTRANS, czyli profesjonalna księgowość dla firm transportowych w całej Polsce
Przedsiębiorstwa transportowe poszukujące rzetelnego i doświadczonego biura księgowego, mogą skorzystać z usług TAXTRANS – profesjonalnej kancelarii podatkowej dla branży transportowej. Firma powstała w odpowiedzi na stale rosnące zapotrzebowanie tego sektora na specjalistyczną, kompleksową i nieprzerwaną obsługę księgową oraz rachunkową.
Klienci specjalistycznego centrum księgowego TAXTRANS otrzymują pełen pakiet usług w postaci:
- prowadzenia ksiąg handlowych (pełna księgowość) oraz Ksiąg Przychodów i Rozchodów (księgowość uproszczona),
- obsługi kadrowej w postaci m.in. przygotowywania dokumentów związanych z nawiązaniem stosunku pracy, prowadzeniem teczek pracowniczych, zgłaszaniem pracowników do ZUS, a także nadzoru nad dokumentacją,
- obsługi płacowej w postaci naliczania listy płac,
- sporządzania sprawozdań finansowych dla spółek prawa handlowego,
- sporządzania miesięcznych deklaracji podatkowych oraz pozostałych dokumentów rozliczeniowych,
- przygotowywania raportów, audytów i analiz dotyczących bieżącej sytuacji finansowej firmy,
- optymalizacji kosztów w transporcie,
- ewidencjonowania czasu pracy kierowców,
- ubiegania się o zwrot podatku VAT naliczonego w krajach UE,
- opracowywania polityki rachunkowości i wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy,
- doradztwa podatkowego wraz z zastępstwem przed organami podatkowymi, takimi jak US, PIP, ZUS.
Objęcie firmy transportowej opieką doświadczonej kancelarii podatkowej TAXTRANS pozwala zapewnić jej poczucie spokoju i bezpieczeństwa. Gwarantuje również dostęp do eksperckiej, bieżącej wiedzy prawnej. Uwalnia przedsiębiorców od uciążliwych obowiązków administracyjnych oraz konieczności nieustannego monitorowania zmieniających się przepisów.
TAXTRANS to rzetelna, ambitna i kompleksowa księgowość i rachunkowość dla każdej firmy transportowej w Polsce. Niezależnie od tego, czy prowadzą Państwo działalność na mniejszą, czy większą skalę oraz w jakiej formie, serdecznie zapraszamy do kontaktu w celu poznania indywidualnej oferty!
